ตามที่ได้เกิดเหตุการณ์แผ่นดินไหวขึ้นที่กลางทะเลใกล้เกาะสุมาตราของประเทศอินโดนีเซีย เมื่อวันที่ 26 ธันวาคม 2547 ส่งผลให้เกิดคลื่นทะเลขนาดใหญ่ (สึนามิ) พัดเข้าหาชายฝั่งทะเลด้านอันดามันขยายวงกว้างไปสู่ชายหาดของประเทศต่างๆ ที่ตั้งอยู่ในคาบสมุทรอินเดีย รวมถึงชายฝั่งทะเลด้านจังหวัดภูเก็ต กระบี่ สตูล พังงา และระนอง ของประเทศไทยด้วย สร้างความเสียหายให้แก่ผู้คน และทรัพย์สินเป็นจำนวนมากจากเหตุการณ์ในครั้งนี้ผู้ประสบภัยที่เป็นทั้งประชาชนในพื้นที่ รวมถึงนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศที่เดินทางไปเที่ยวชมชายทะเลและหมู่เกาะต่างๆ ได้ถูกน้ำทะเลซัดจมน้ำเสียชีวิต ส่วนหนึ่งถูกโคลนทรายฝังกลบเป็นเวลานานหลายวันจนเน่าเปื่อยไม่สามารถพิสูจน์ตัวตนได้ และบางส่วนที่ยังสูญหายและอยู่ระหว่างการค้นหาอีกเป็นจำนวนมาก จากการที่มีผู้เสียชีวิตเป็นจำนวนมากและหลักฐานต่างๆ ที่เป็นสิ่งที่ยืนยันตัวบุคคลได้สูญหายไป จึงยากแก่การตรวจพิสูจน์ตัวบุคคลของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะหน่วยงานของสำนักงานตำรวจแห่งชาติที่มีหน้าที่ในการตรวจพิสูจน์โดยตรง จากเหตุการณ์ที่ผ่านมาได้สร้างความสับสนในการปฏิบัติงานเป็นอย่างยิ่งเนื่องจากมีศพเป็นจำนวนมากที่ต้องการพิสูจน์ให้ได้อย่างรวดเร็ว ประกอบกับได้มีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องหลายหน่วย เช่น กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย กระทรวงสาธารณสุข สำนักงานนิติวิทยาศาสตร์กระทรวงยุติธรรม กระทรวงการต่างประเทศ และมูลนิธิต่างๆ ซึ่งหน่วยงานต่างๆ เหล่านี้ได้เข้าไปปฏิบัติหน้าที่ช่วยเหลือตามภารกิจที่เกี่ยวข้อง โดยต่างฝ่ายต่างปฏิบัติในหน้าที่ของตนไม่มีการประสานงานกันทั้งที่เป็นงานเรื่องเดียวกัน จึงเกิดปัญหาความล่าช้าแก่ผู้มาติดต่อในการรับศพผู้เสียชีวิตคืนไป รวมถึงปัญหาที่ตามมาคือการไม่ได้รับความสะดวกในการนำศพกลับภูมิลำเนาของญาติผู้เสียชีวิต ซึ่งปัญหาต่างๆ เหล่านี้จะเกิดผลลบต่อภาพลักษณ์ของหน่วยงานในโอกาสต่อไป หลังจากเกิดภัยพิบัติคลื่นยักษ์ "สึนามิ" พัดเข้า 6 จังหวัดทางภาคใต้ของประเทศไทย เมื่อวันที่ 26 ธันวาคม 2547 เดิมนั้น สำนักงานตำรวจแห่งชาติ มีพนักงานสอบสวนที่ประจำอยู่สถานีตำรวจในท้องที่ที่เกิดเหตุ สำนักวิทยาการตำรวจ (สำนักงานพิสูจน์หลักฐานตำรวจในปัจจุบัน) และสถาบันนิติเวช สำนักงานแพทย์ใหญ่ เป็นเจ้าหน้าที่ปฏิบัติ แต่ด้วยเหตุคลื่นยักษ์สึนามิ กินพื้นที่กว้างมีชาวไทยและชาวต่างชาติเสียชีวิตเป็นจำนวนมาก หน่วยงานตรวจพิสูจน์เอกลักษณ์บุคคลจากภัยพิบัติ หรือ DVI (Disaster Victim Identification) จาก 42 ประเทศทั่วโลก ได้เข้าร่วมการตรวจพิสูจน์เพื่อยืนยันเอกลักษณ์บุคคลตามมาตรฐานสากล ร่วมกับเจ้าหน้าที่ฝ่ายไทยโดยใช้การบริหารจัดการและเทคโนโลยีสารสนเทศที่มีลักษณะเฉพาะมาใช้ ดังนั้น สำนักงานตำรวจแห่งชาติ จึงได้มีคำสั่งให้จัดตั้งศูนย์ปฏิบัติการพิสูจน์เอกลักษณ์บุคคลและการส่งกลับ สำนักงานตำรวจแห่งชาติ ขึ้น โดยใช้ชื่อย่อว่า ศปก.พอส.ตร. ตั้งอยู่ ณ สำนักงานวิทยาการตำรวจ สำนักงานตำรวจแห่งชาติ ถนนพระราม 1 แขวงวังใหม่ เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร